«Ο Ελληνικός λαός απαιτεί σήμερα αλήθειες. Ούτε πανηγυρισμούς, ούτε βέβαια πανικό.
Και η αλήθεια είναι ότι πριν από 14 μήνες ακούσαμε ότι με ένα δάνειο 110 δισ. ευρώ, αποφεύγεται η χρεοκοπία της χώρας και ότι θα βγαίναμε στις αγορές στο τέλος του 2011…
Σήμερα, μαθαίνουμε ότι θα χρειαστεί ένα επί πλέον δάνειο ίδιου ύψους, 109 δισεκατομμυρίων, και είναι άγνωστο πότε η Ελλάδα θα βγει στις αγορές. Πάντως όχι πριν το 2015, ίσως και μέχρι το 2019.
Είναι αλήθεια ακόμα, ότι πριν από 14 μήνες μας έλεγαν πως δεν θα έπαιρναν άλλα μέτρα εκτός Μνημονίου. Στο μεταξύ, όχι μόνο πήραν κι άλλα σκληρά μέτρα, αλλά ψήφισαν και το Μεσοπρόθεσμο που επιτείνει την ασφυξία της Οικονομίας.
Συμπέρασμα, λοιπόν, πρώτο: η μέχρι τώρα πολιτική απέτυχε πλήρως! Η χθεσινή απόφαση είναι ακριβώς αυτό: Ομολογία αυτής της αποτυχίας! Γι’ αυτό χρειάζονται συνεχώς καινούργια μέτρα, καινούργιες δανειακές συμβάσεις, ενώ μετατίθεται συνεχώς προς τα πίσω ο χρόνος όπου η Ελλάδα θα μπορέσει να ξαναβγεί στις αγορές.
Σήμερα, η Ευρώπη διαπίστωσε ένα μέρος του προβλήματος.
Και έκανε κάποιες σημαντικές διορθωτικές κινήσεις. Μεταξύ των άλλων, βελτίωσε τους όρους δανεισμού για την Ελλάδα.
Αλλά η λύση αυτή είναι ακόμα ασαφής, έχει ελλείψεις και δημιουργεί νέα προβλήματα.
Συμπέρασμα δεύτερο: Η βελτίωση των όρων δανεισμού που επιτεύχθηκε χθες είναι θετικό βήμα και παρέχει ανακούφιση.
Βεβαίως, οδηγηθήκαμε εκεί ακριβώς επειδή το αρχικό Μνημόνιο απέτυχε.
Και σήμερα η απόφαση αυτή δεν επαρκεί.
Γιατί αν δεν ξεπεραστεί η βαθιά ύφεση, αν δεν μπούμε σύντομα στην Ανάκαμψη και Ανάπτυξη, η όποια βελτίωση των όρων δανεισμού δεν θα αρκέσει.
Και τον περασμένο Μάρτιο, πέτυχε η χώρα βελτίωση των όρων δανεισμού της, αλλά λίγο αργότερα η κρίση χειροτέρεψε.
Αν μάλιστα, η βελτίωση των όρων δανεισμού συνοδευθεί από επιλεκτική χρεοκοπία, μπορεί να αποδειχθεί και επικίνδυνη, πολύ περισσότερο που δεν υπάρχει κανένα απολύτως ιστορικό προηγούμενο.
Και τώρα πλέον είναι, δυστυχώς, πολύ πιθανό να προκύψει, τις επόμενες μέρες, προσωρινή επιλεκτική χρεοκοπία, που αποτελεί αναμφίβολα «ρετσινιά» για την Ελλάδα και την Οικονομία της, μια που θα είμαστε η πρώτη και η μόνη, ως τώρα, χώρα της ευρωζώνης που υπαγόμαστε σε τέτοιο καθεστώς.
Η επιλεκτική χρεοκοπία, βάζει ζήτημα στήριξης της ρευστότητας. Κι αυτό φαίνεται να καλύπτεται από τη συμφωνία. Αλλά, δεν γνωρίζουμε ούτε πόσο θα κρατήσει, ούτε πως θα αντιδράσει η Ελληνική οικονομία, ούτε πως θα αντιδράσουν οι διεθνείς αγορές στις υπόλοιπες χώρες της περιφέρειας.
Βεβαίως, το γεγονός ότι ενισχύεται η ρευστότητα των τραπεζών και των ασφαλιστικών ταμείων, είναι θετικό. Αλλά δεν διασφαλίζεται η ρευστότητα της πραγματικής μας Οικονομίας. Κι αυτό, πρέπει να διασφαλιστεί κατά προτεραιότητα από δω και μπρος.
Σημαντικό είναι και το ότι ο Μηχανισμός Στήριξης (EFSF) στη δευτερογενή αγορά ενεργοποιείται. Και, μάλιστα, προληπτικά και για όλες τις χώρες που ίσως εμφανίσουν πρόβλημα.
Όμως, είναι αδύνατο να γίνει αυτό, αν δεν αυξηθεί σημαντικά το συνολικό ποσό που έχει το ταμείο στη διάθεσή του, κάτι για το οποίο δεν προβλέπεται τίποτε.
Συμπέρασμα τρίτο: Η απόφαση έχει πολύ μεγάλες ασάφειες. Και σε ό,τι αφορά την Ελλάδα και σε ό,τι αφορά τη συνολική σταθεροποιητική λειτουργία στην ευρωζώνη.
Ιδιαίτερα για την Ελλάδα είναι και ανεπαρκής:
Προβλέπει, μια μικρή μείωση του συνολικού χρέους ύψους 26 δισεκατομμυρίων ευρώ. Πριν το Μνημόνιο, το Ελληνικό χρέος ήταν 127% του ΑΕΠ. Με το πρώτο Μνημόνιο, προβλεπόταν να φτάσει μέχρι και το 149% του ΑΕΠ, πριν αρχίσει να αποκλιμακώνεται. Στη συνέχεια, αυτός ο στόχος αναθεωρήθηκε πολλές φορές προς τα πάνω. Πριν, μάλιστα, το Μεσοπρόθεσμο είχε φτάσει στο 200%. Με το Μεσοπρόθεσμο κατέληξε στο 160%. Τώρα, επανέρχεται στο 149% του ΑΕΠ, περίπου. Εδώ, απλώς ομολογείται και διορθώνεται το λάθος του Μνημονίου.
Η εξυπηρέτηση του ελληνικού χρέους πριν από το Μνημόνιο έφτανε στα 13 δισεκατομμύρια. Μετά προβλεπόταν να φτάσει στα 22. Με τη μείωση επιτοκίων που επιτυγχάνεται θα διορθωθεί μόνο κατά 3. Δεν θα πέσει, δηλαδή, κάτω από 18! Κι αυτό θεωρείται ήδη πολύ υψηλό. Έχουμε, λοιπόν, πολύ μικρή ανακούφιση. Αλλά τίποτε παραπάνω…
Ακόμα, είναι ιδιαίτερα ανησυχητική η απόφαση για «εμπράγματες εγγυήσεις» στο νέο δανεισμό, πράγμα που για μας δεν είναι αποδεκτό. Όπως δεν ήταν μέχρι τώρα και για τον κ. Παπανδρέου θυμίζω…
Αντίθετα, η Ιρλανδία που – θυμίζω – είχε επιμείνει και κρατήσει πολύ χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές της, το βασικό πλεονέκτημα της οικονομίας της - πέτυχε τελικά το ίδιο ευνοϊκούς όρους δανεισμού, όπως και εμείς. Χωρίς όμως να εκτίθεται σε «συμμετοχή των ιδιωτών» και στον κίνδυνο «επιλεκτικής χρεοκοπίας».
Θετική θα ήταν και η πρόβλεψη του αρχικού Σχεδίου απόφασης για Σχέδιο Μάρσαλ στην Ελλάδα, ώστε να στηριχθεί η Ανάπτυξη. Αυτό ακριβώς ζητάμε εδώ και μήνες. Όμως, αυτός όρος απαλείφθηκε από το τελικό κείμενο της απόφασης!
Πόσο θα φτάσει αυτό το ποσό ενίσχυσης της Ελλάδας; Εκτός αν μιλάνε για τα δεδομένα χρήματα του ΕΣΠΑ και νέες…«οικονομικοτεχνικές συμβουλές»!
Χώρια που μέχρι τώρα η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ έχει επιδείξει πλήρη ανικανότητα να σχεδιάσει την απορρόφηση αναπτυξιακών κονδυλίων.
Τώρα, ο κ. Παπανδρέου «πανηγυρίζει» για τις θέσεις εργασίας που θα μπορούσαν να έχουν ήδη υπάρξει, αλλά δεν υπήρξαν, και δεν έχουν υπάρξει ακόμα, ούτε θα υπάρξουν, αν δεν ξεπεραστεί η ύφεση, που, δυστυχώς, βαθαίνει κάθε μέρα.
Η κυβέρνηση ισχυρίζεται, ότι μπήκε «πάτος στο βαρέλι», δηλαδή ότι σταμάτησε η διόγκωση του χρέους. Όμως, αυτό είναι πέρα για πέρα ανακριβές. Το χρέος μεγαλώνει από τα ελλείμματα που έχουμε κάθε χρόνο. Μέχρι χθες για το φετινό πρώτο εξάμηνο, έπρεπε να έχει πέσει το έλλειμμα 4% και έχει ανεβεί 28%. Κι όσο το έλλειμμα, λοιπόν, δεν πέφτει, το χρέος θα μεγαλώνει.
Κι όσο διατηρείται η σημερινή οικονομική πολιτική, του Μνημονίου και του Μεσοπρόθεσμου, με τέτοια ύφεση, σίγουρα το έλλειμμα θα μεγαλώνει. Και η κατάσταση θα συνεχίσει να επιδεινώνεται για την Ελληνική Οικονομία.
Υπάρχουν, όμως, στην απόφαση και σκοτεινά σημεία: Γιατί η χθεσινή συμφωνία προϋποθέτει δύο πράγματα: Και την επιτυχία του Μεσοπρόθεσμου, αλλά και νέα δανειακή σύμβαση με το Μηχανισμό Στήριξης, δηλαδή νέα μέτρα!
Και ρωτάω την κυβέρνηση: Τι θα γίνει αν συνεχιστεί η αποτυχία ολόκληρης αυτής της πολιτικής;
Βρήκε, προ ολίγου, την ευκαιρία ο κ. Παπανδρέου, να κατηγορήσει για όλα τη Νέα Δημοκρατία. Αντί να κοιτάξει την Ανάκαμψη της Οικονομίας και το χάος της κυβέρνησής του, στρέφει πάλι τα πυρά του στη Νέα Δημοκρατία. Ο καθένας καταλαβαίνει, ότι τις ευθύνες του θέλει να κρύψει! Και για την αποτυχία της οικονομικής του Πολιτικής και για την συνειδητή του επιλογή να μας βάλει στο μηχανισμό Στήριξης.
Άλλωστε, μέχρι τώρα όλες οι ελπίδες που δόθηκαν κι όλες οι «σωστικές πρωτοβουλίες» που εξαγγέλθηκαν, οδήγησαν σε σημαντική επιδείνωση.
Ελπίζουμε, αυτό να μην επαναληφθεί. Και προϋπόθεση γι’ αυτό είναι να αλλάξει η Οικονομική πολιτική μέσα στην Ελλάδα. Να επιτύχουμε άμεση Ανάκαμψη και σύντομα Ανάπτυξη. Όχι απλώς να βελτιωθούν οι όροι δανεισμού.
Προτεραιότητα για μας σήμερα, είναι αυτό που ήταν προτεραιότητα για εμάς και χθες: Η αλλαγή πολιτικής για Επανεκκίνηση της Οικονομίας!
Η μάχη για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους θα κριθεί κυρίως μέσα στην Ελλάδα. Από την μάχη της Ανάπτυξης. Κι αυτό απαιτεί πρωτίστως αλλαγή πολιτικής. Αλλιώς, θα δίνουμε «παράταση ζωής» σε μια Οικονομία που αργοπεθαίνει λόγω της ύφεσης».
